zondag 31 januari 2021

Buiten de doos denken


Geen zuivel in een cake gebruiken. Het is een sterk staaltje van buiten de doos denken lees ik. Dit taaljuweeltje popt zomaar op op mijn tijdlijn van facebook. Ooit heb ik een knop ingedrukt om Engelse teksten automatisch te vertalen en dan krijg je dit. Dan wordt het uitgesleten 'out of the box' denken ineens buiten de doos denken. Hoeveel origineler. Ik ben erg enthousiast. Dat zouden we meer moeten doen.

Geleend

In het Nederlands gebruiken we veel leenwoorden, woorden uit andere talen. Sommige woorden zijn zo gewoon, dat we helemaal niet meer in de gaten hebben dat ze geleend zijn. Matras komt bijvoorbeeld uit het Arabisch, thee uit het Chinees, piano uit het Italiaans en alfabet is Grieks. Dat zijn allemaal oudere leenwoorden. Daarom voelen ze voor ons niet geleend aan. Misschien zijn daar wel nooit Nederlandse woorden voor geweest. Andere woorden zijn verdrongen door leenwoorden. Daarvan kennen we de oorspronkelijke Nederlandse woorden helemaal niet meer. We gebruiken champignon in plaats van kampernoelje, bibliotheek voor boekerij, astrologie voor sterrenwichelarij, akoestiek voor klankvoortplanting (mijn favoriet) en bouillon voor vleesnat.  

Klankvoortplanting

Hoeveel oorspronkelijker (in plaats van origineler) zou het zijn om af en toe een leenwoord in te leveren voor het origineel (oorspronkelijke)? Ik ga het doen: ik gebruik het woord akoestiek bijna nooit, maar voor klankvoortplanting zoek ik ruimte. Maar kampernoelje voor champignon en vleesnat voor bouillon? Dat is misschien net iets te ver buiten de doos gedacht.

Naschrift: de leenwoorden en hun vertaling heb ik gevonden op de site van de Taalunie/ Taalhelden.