donderdag 25 december 2014

Tegeltaal

"Dat is geen echt woord", zegt E. Hij leest mijn blog Crimescene no. 1. Ik heb daar het woord aardappelen - dansen door enkel met de heupen te schudden - gebruikt. Voor mij zegt dat woord alles wat ik wil zeggen. "Is dat echt zo?", vraag ik. E. bevestigt het en de oudste valt hem bij. Ik had kunnen zweren dat het een algemeen bekende term voor het heupschuddende dansje was. En dat gebeurt wel vaker.

Vorige week lag hier het Groninger woordenboek bijvoorbeeld nog weer even op tafel. Tijdens een feestje nog wel! We zochten naar het gezegde Veur de keutel te duur, zoals in Dij is veur de keutel te duur of Dat is veur de keutel te duur. De betekenis van dit gezegde is 'geen cent waard zijn'.

Mijn zus en ik waren samen op stap toen ik het gebruikte. "Is het eigenlijk een bestaand gezegde?", vraag ik haar. Het is namelijk een gezegde dat vooral door onze zonen wordt gebruikt en die kunnen wel iets verzinnen. We komen tot de conclusie dat dit misschien geen Nederlands gezegde is, maar dan toch echt wel een Gronings gezegde. We zitten op dat moment in de auto, dus checken kunnen we het niet. Dat komt dus later - naar aanleiding van een anekdote van boezemvriendin. We zoeken op keutel - geen succes. "Körrel dan?" zeg ik. Maar ook bij körrel komen we het gezegde niet tegen. Het is dus hoogstwaarschijnlijk een gezegde dat we ons in de familie zo eigen hebben gemaakt dat het lijkt alsof het er altijd al geweest is.

Boezemvriendin vertelt op het feestje dat ze als Drentse ooit dacht goede sier te maken bij haar nieuwe buren op het Groningse platteland met haar Gronings. Bij ons thuis bezigden we vaak het gezegde Til mie der mor eevm òf als we 'laat maar even' bedoelden. Toen zij overtuigd tegen haar buurvrouw zei: "Til mie der mor eevm òf", keek die haar niet-begrijpend aan. "Woaròf?", was de reactie. Mijn moeder bedacht deze klassieker. Zij is op dit gebied dan ook een grote inspiratiebron voor onze zoon.

Taal kun je je eigen maken. Het is dynamisch en helemaal van jou. Daarom hou ik er zo van. En tja: bij sommigen is het net iets dynamischer dan bij anderen.

1 opmerking: