Aan ons heeft het niet gelegen

Nederland komt maar moeilijk uit de recessie. Minister Dijsselbloem legt gisteravond uit waarom de crisis in Nederland langer duurt dan in de ons omringende landen. Het heeft ermee te maken dat we allemaal op te grote voet hebben geleefd. De banken hebben het balletje aan het rollen gebracht. Maar dat is het niet alleen. Niet alleen de staat, maar ook de burgers van Nederland hebben teveel schulden. We zullen hoe dan ook een stapje terug moeten doen. En dat is niet makkelijk. Het is geen populaire boodschap, waar zijn partij bij de komende verkiezing ongetwijfeld de rekening voor moet betalen. Maar hij legt het helder uit vind ik. Dat maak je niet zo vaak mee: een politicus die zulke klare taal spreekt. Hij zegt het natuurlijk netter, maar ik trek mijn conclusie: de hele crisis heeft te maken met collectieve verwendheid, met massaal over het paard-getild-zijn. Met dingen willen hebben en kopen waar je eigenlijk geen geld voor hebt.

Bij ons in het dorp had je vroeger de Raiffeisenbank. Ik ging er braaf heen om te sparen. Daarvoor had ik een oranje metalen spaarpot met daarop een metalen plaatje met Raiffeisenbank. Braaf gooiden we alles in onze spaarpot en die brachten we dan naar de bank. Daar werd het keurig in ons spaarbankboekje geschreven en zo kwamen wij dan langzaam maar zeker vooruit in de wereld. Zo nu en dan kreeg je een cadeautje als jonge spaarder. Zo ging dat in de jaren zestig en zeventig.

Ik heb dus geleerd om te sparen. En dat doe ik nog steeds: voor onvoorziene uitgaven, voor de kinderen. Zodat je als het moet het geld direct voorhanden hebt. Een paar spaarcenten achter de hand werkt zeer ontspannend voor mij. En tegenwoordig is het ook weer prima om te sparen- mits je het daarna maar weer uitgeeft. Geld moet rollen tenslotte.

Was het in de jaren tachtig, dat de klad erin kwam? Dat we veel meer geld uitgaven dan er binnenkwam? Ik herinner me nog wel de gesprekken met onze hypotheekadviseur in de jaren '90. Onze hypotheek was namelijk een lachertje, aldus de adviseur. We werden voor gek verklaard: we zouden immers veel meer belastingaftrek hebben als we onze hypotheek zouden verhogen? Maar wij, domme risicomijders, vonden het eigenlijk wel lekker zo'n lage hypotheek. Mocht het dan even iets minder gaan, dan leverde dat voor ons geen problemen op. En het ging toch prima? Het beviel ons prima: sparen voor een verbouwing en dan pas verbouwen. Zo kom je vanzelf waar je wilt zijn. Zo hebben wij dat geleerd.

Vorig jaar hadden wij een joekel van een onvoorziene uitgave: ons huis brandde af. Natuurlijk, je krijgt geld uitgekeerd van de verzekering. Maar dat duurde wel even en het kost je hoe dan ook altijd zelf geld. Dankzij ons spaargeld hebben we daar geen moment stress over gehad. En dat was heerlijk, aangezien er al genoeg stressfactoren aanwezig waren. We hebben bepaalde keuzes in het huis kunnen maken zonder dat we daarvoor onze hypotheek hoeven verhogen. Ik kan dan ook met een gerust hart zeggen: die crisis? Aan ons heeft het niet gelegen.